BDaD

Spring, 2000. Bahar, 2000-ci il Angry young Serbs have declared a nonviolent war - Əsəbi gənc Serblər onların ən yaxşı on ilini oğurlamış against the man they say has stolen the best ten years of their lives. - şəxsə qarşı qeyri zoraki müharibə elən ediblər. His name is Slobodan Milosevic. Onun adı Slobodan Miloşeviçdir. Slobo as years known is loved by his socialist party friends. illərlə bilindiyi kimi, Slobo öz sosyalist partiya dostları tərəfindən sevilirdi But his mild manner is deceptive - Lakin onun yumşaq davranışı aldadıcıdır He is also known as the bloodiest tyrant in Europe. O, həmçinin avropanın ən qaniçən zalım hökmdarı olaraq tanınır. The Butcher of the Balkans - Balkan qəssabı Milosevic has taken his country to war in Croatia, Bosnia, Kosovo. Miloşeviçin ölkəsi Xorvatiya, Bosnia və Kosova ilə müharibə aparmışdır. He has brought ethnic cleansing - İrqi təmizləmə etmişdir. Concentration camps - Toplama lagerləri He has brought unemployment, - O ölkəyə işsizlik, poverty, aclıq, corruption, korrupsiya, repression, repressiya and fear. - və qorxu gətirmişdir. In 1998 Milosevic 1998ci ildə Miloşeviç began driving ethnic Albanians out of Kosovo. etnik Albanları Kosovodan çıxartmağa başladı Creating nearly a million refugees. Milyona yaxın qaçqın yaratdı Western outrage over 1999cu ilin başlanğıcındaki the massacre of civilians vətəndaşların qətliamı in early 1999 set the stage NATOnun külli bombalama kampaniyasına for a massive bombing campaign by NATO. səbəb yaratdı. For 78 days 78 gün ərzində cost of three billion dollars' üç milyard dollar xərcində the bombs fell. bombalar yağdı United by their suffering - Bir çox Serbiyalı çəkdikləri əzab many Serbs rallied around Milosevic. onları Miloşeviçin ətrafına topladı(?) The bombing Bombalama compelled him to withdraw his forces Miloşeviçi ordunu Kosovodan çıxartmağa from Kosovo, but he remained defiant. məcbur etdi, amma o qarşı gəldi. Ragging that he had faced down NATO hücumunu üzü üstə qoyub the NATO bully and survived. ---- sağ qaldığını söyləyərək ələ saldı. He didn't care how much damage ---- Onun vecinə deyildi ki, his army suffered or ---- ordusu və ya xalqı his people suffered. ---- nə qədər izdirab çəkir. What he cared about was his own ---- Onu maraqlandıran özünün hold on power. ---- iqtidar gücü idi The bombing, in the end, clearly strengthened the hold on power in the short term-Nəticə olaraq, bombalama, iqtidar gücünü uzun müddətdə zəiflətsə də, it may have in the longer term undermined it ----qısa dönəmdə onu gücləndirirdi. But the notion that he was going to worry about---Lakin Miloşeviçin ordu zərəri haqda narahat military damage is nonsense. ---- He wasn't going to. olacağı cəfəngiyat iti. O bunu etməyəckdi. But I've heard many many times in the State Department ---- Lakin mən Dövlət Departamentində çox-çox eşitdim ki, He will only respond to force.---- o, yalnız gücə(məcburiyyət?) cavab verəcək. After the bombing----Bombalamadan sonra Thousands of protestors lead by students ---- tələbələrin idarə etdikləri minlərlə etirazçı take to the streets against Milosevic. ---- Miloşeviçə qarşı küçələrə axdı Security forces dealt with them easily. ---- Təhlükəsizlik gücləri onların öhdəsindən asanlıqla gəlirdi Although they are determine, ---- Qərarlı olmaqlarına baxmayaraq, marching day after day, - günbəgün yürüyüş etmək, demonstrations are no serious thread to the regime. ---- nümayiş keçirmək rejimə ciddi təhlükə yaratmırdı. But among the opposition ---- Lakin müxaliflər arasında one route knows that protest is not enough ---- bir yürüyüş etirazın kafi olmadığını bilir. Working quietly, they target ---- Səssiz çalışaraq onlar, Miloşeviç gücünün the very foundation of Milosevic's power ---- təməl hissəsini hədəfə alır. The ordinary people, who until now ---- Bugünədək Miloşeviçə qarşı gəlməyə have been afraid to oppose him. ---- qorxmuş olanlar, sıravi vətəndaşlar. Their symbol - the clinched fist ---- Onların simvolu, sıxılmış yumruqdur. Their name - OTPOR ---- Adları - Otpor The Serbian word for resistance ---- Serb dilində mübarizə deməkdir. OTPOR, resistance, is already a year old. ---- Otpor, mübarizə, artıq bir yaşındadır. But in the aftermath of NATO bombing ---- Ancaq NATO bombalamasından sonra it is growing fast. ---- sürətlə böyüyür Founded by dozen student activists in their teens and twenties, ---- bir neçə fəal tələbə tərəfindən qurulmuş olan Otporun OTPOR has no offices. They operate on shoe's string. ofisi yoxudr. Çox kiçik maddi ehtiyatla fəaliyyət göstərirlər. Meeting in cafes, communicating by cellphone. ------ Kafelərdə görüşüb, cib telefonları ilə əlaqə saxlayırlar. Some of them have been arrested ------ Onların bəziləri həbs olunub and the police monitored them closely. ------ və polis onları yaxından izləyib We have a long history of guerrilla movements, ------ Bizim bu ölkənin iqtidarına qalib gələn winning the power in this country. ------ böyük partizan hərəkatı tariximiz var So, when I say guerrilla I don't think about violence. ------ Beləliklə, mən partizan deyəndə şiddət barədə düşünmürəm I just think about hidden leadership , some kind of mystery. ------ Mən sadəcə bir növ sehir kimi gizli olan liderlik haqda düşünürəm There is an organization, where the whole story of OTPOR ------ Belə bir təşkilat var, hardakı OTPORun bütün tarixi even the recruitment list you are filling is like ------ hətta cəlb etmə siyahısını doldurmaq belə you are joining the army,------ orduya qoşulmağa bənzəyir the army with the mission. ------ missiyası olan ordu Their numbers are small,they create the impression of an extensive organization.------sayları azdır, ancaq onlar böyük təşkilat təəssüratı yaradırlar Stark black and white leaflets reinforced their blunt slogans.------ Ağ-qara vərəqələr onların sərt şüarlarını gücləndirir Bite the system! ------ Sistemi dişlə! Resistance, because I love Serbia! ------ Mübarizə! Çünki mən Serbiyanı sevirəm! Freedom! ------ Azadlıq! The fist and the slogans become ubiquitous. ------ Miloşeviç sisteminə qarşı müxalifətin mümkünlüyünə sübut olaraq Proof that opposition to Milosevic is possible. ------ Yumruq və çağırışlara çox yerdə rast gəlmək olar Serbia's opposition politicians are divided as they are trying to ------ Bomabalamadan sonra xalq şikayətindən faydalanmaq cəhdləri ilə capitalize on popular discontent after the bombing. ------ Serbianın müxalifət siyasətçiləri bir neçə yerə bölünüblər Zoran Đinđić heads the best organized party. ------ Zoran Cinciç ən mütəşəkkil partiyanı idarə edir But there are too dozen political parties ------ Lakin Serbiyada çoxlu sayda partiya vardır and most Serbs have lost faith in politicians. ------ və serblərin əksəriyyəti siyasətçilərə inamı itiriblər There are so many people in Serbia who would say that - Serbiyada bütün siyasi liderlər korlanıb, mən Cİnciçə inanmıram, all the political leaders are corrupt, I don't believe anybody ------ Krustoviçə inanıram, Draskoviçə inanmıram, I don't believe Đinđić, I don't believe Krustovic ------ heç kimə inanmıram, deyəcək I don't believe Draskovic, I don't believe anybody. ----- insan sayısı həddindən artıq çoxdur. And that was one of the sources of Milosevic's success for so long-----və bu Miloşeviçin uzun müddətdə uğur qazanmasına səbəb olan amillərdən biri idi Because many of people would say, " OK, not Milosevic, but who else?"----- Çünki insanların çoxusu deyir ki, "Yaxşı, Miloşeviç olmasın, bəs kim olsun?" "Who else?!" ----- "Bəs kim?" And these young girls and boys from OTPOR said : ----- Və OTPORdan olan bu gənc qız və oğlanlar dedi ki, "No, Let's finish with Milosevic!" ----- "Xeyr, Gəlin əvvəlcə Miloşeviçin işini edək" "That is important!" ----- "Vacib olan budur!" OTPOR's activists make it clear they are not running for office. ----- OTPOR fəalları aydınlıq gətirir ki, onlarn taxt üçün vuruşmurlar To preserve their freedom of action and ----- Öz fəaliyyət azadlıqlarımı və maintain their clean, uncorrupted image, ----- təmiz, korlanmamış görünüşlərini qorumaq üçün they refuse to align with any of Serbia's ----- Onlar Serbiyanın siyasi partiyaları ilə bir yerə political parties. ----- gəlməyi rədd edirlər. But they are not reluctant to accept help ----- lakin onlar ölkə xaricindən kömək almağa from outside the country. ----- qarşı deyillər Soon after OTPOR formed, ----- OTPOR formalaşandan bir müddət sonra they had meetings with senior ----- Onlar Amerikanlar daxil, international officials, including Americans. ----- beynəlxalq əməkdaşlarla görüşməyə başladılar And we all recognize the incredible talent and ----- Və bizim hamımız OTPORdaki görünməmiş bacarıq capacity within OTPOR. ----- və tutumu qiymətləndiririk And they make it clear they want to be seen ----- Və onlar açıqlıq gətirirlər ki, böyük Serb, as a largely Serbian, Yugoslav institution, not as a tool of the west. ----- Yuqoslav institutu olaraq görsənmək istəyirlər, qərb oyuncağı kimi deyil And we respected that, that was a smart judgement. ----- və biz buna hörmət etdik, ağıllı mühakimə idi So, from the beginning we saw in OTPOR the degree ----- Beləliklə, başlanğıcdan biz OTPORda siyasi məna kəsb edən of enthusiasm, talent just got a political sense. ----- ruh yüksəkliyi və bacarığın şahidi olduq That was really encouraging and deserved our support, ----- Bu həqiqətən ruhlandırıcı idi və biz öz yardımızı necə təklif edirdiksə, however we could offer it. ----- onlar bunu haqq edirdi US Foreign Aid designated to promote the democracy in Eastern Europe ----- ABŞ Xarici Yardım fondu Şərqi Avropada demokratiyanı yaymaq üçün düşünülüb helps with OTPOR expenses. ----- və OTPORun xərclərində onlara kömək edir But the inspiration for what they call actions is all their own. ----- lakin faəliyyət üçün gələn bütün ilham hamısı OTPORun özünə məxsusdur On Milosevic's birthday they make a cake. ----- Miloşeviçin ad günü, onlar piroq düzəldir The cake signifies the country which fell apart. ----- Piroq, dağılmış olan ölkəni təmsil edir As like all those pieces of cake ----- Piroqun bütün hissəcikləri kimi are falling apart, they are eaten by Slobo. ----- onlar parçalanır, Miloşeviç tərəfindən yeyilir On the lunar eclipse they invite shoppers to ----- Ay tutulması zamanı onları alış-veriş edənləri view the eclipse they have in mind. ----- öz təxəyyüllərində olan tutulmaya baxmağa dəvət edir Everything we did, must have a dosage of humor ----- Etdiyimiz hər bir əməldə, yumor hissi olmalıdır Because I am joking, you are becoming angry. ----- Çünki mən zarafat edirəm, sən əsəbiləşirsən You are always showing the only one face, ----- Sən həmişə yalnız bir üzünü göstərirsən and I am always again with another joke, ----- və mən yenə başqa bir zarafatla with another action, with another positive message to the wider audience. ----- başqa bir fəaliyyət ilə, başqa bir müsbət mesaj ilə daha geniş kütləyə And that is how we collected the third party, ----- Və bunun sayəsində biz üçüncü qrupu cəlb etdik hansı ki, in the whole story, which is very important,the publicity, the people underground --- bütün hekayədə çox mühüm rol oyanır. İctimailik, yeraltı camaat OTPOR invite Belgrade to a New Year's Eve party ----- OTPOR Belqradı Yeni İl şənliyinə dəvət edir Rock music is discouraged by the regime ----- Rok musiqisi rejim tərəfindən bəyənilmir But rock and roll with its under current rebellion ----- Lakin Roknroll indiki üsyan zamanı and resistance is an OTPOR trademark. ----- və mübarizə OTPOR markasıdır At midnight, instead of traditional celebration ----- Gecəyarısı, ənənəvi təbrik əvəzinə OTPOR shows the names and pictures of ----- OTPOR Miloşeviçin müharibəsində həlak olmuşların Serbs who died in Milosevic's war. ----- foto və videolarını göstərir They came here asking for fun, we gave them performance before the midnight ----- Onlar əyləncə üçün gəldilər, biz onlara gecəyarısınadək çıxış verdik After midnight ----- gecəyarıdan sonra we broadcasted them through a big screen ----- Böyük ekranda biz onlara həlak olmuşların, the tragic film of people died, refugees, ----- qaçqınların tragik filmini nümayiş etdirdik all the bad things ----- bütün arzuolunmaz hadisələr and we say, there is no reason for the celebration, ----- və biz əlavə etdik, təbrik üçün heç bir səbəb yoxdur go home and think what to do. ----- gediniz evinizə və nə edəcəyinizi düşünün So the next orthodox new year ----- ki, gələn yeni ortodoks ilində we have a reason to celebrate. ----- qeyd etməyə səbəbimiz olsun But the key sentence was: ----- Ancaq önəmli cümlə This is The year! ----- "İl Bu ildir!" idi. 2000, This is The year! With capital T! ----- 2000! İl, Bu ildir. Böyük B ilə! This year life finally must win in Serbia. ----- Bu il, nəhayət Serbiyada həyat qələbə qazanmalıdır A month later, Serbia's socialist party holds its ----- 1 aysonra Serbiya sosyalist partiyası yenidən prezident 5th congress to re-elect its president. ----- seçmə üçün 5ci konqresini keçirdir Serbia's ruling elites are left overs from soviet style communism ----- Serbuiyanın idarəçi elitası sovet tərzli kommunizmdən qalmışlardır Now, they are called socialists,----- İndi onlara sosialistllər deyilrlər but the old ways persist. ----- ancaq onların köhnə metodları qalmaqdadır Milosevic rewards loyalty and punishes disobedience.----- Miloşevic sadiqliyi qiymətləndirir və itaətsizliyi cəzalandırır His re-election is rubber stamp democracy ----- Onun yenidən seçimi diqqətlicə gözdən keçirilmiş demokratiyadır that fools no one. ----- hansı ki, heç kəsi aldatmır Across town on the same evening OTPOR ----- Şəhərin digər tərəfində həmin axşam OTPOR stages a parody of the socialist charade.----- İlk konqresi olaraq Built as the first OTPOR congress ----- sosyalistlərin oyununun parodiyasını səhnələşdirir OTPOR's first national meeting attracts ----- OTPORun ilk milli yığıncağı əsas major opposition party leaders, ----- müxalifət liderlərini, and a few journalists willing to risk prosecution ----- qeyri-qanuni təşkilatı ictimailəşdirdiyi üçün məhkəmə riskini gözə almış for publicizing an illegal organization. ----- bir neçə jurnalistin diqqətini çəkmişdir. Does the clinched fist means that OTPOR becomes more militarized? ----- Sıxılmış yumruq OTPORun daha əsgərlişmiş olduğunun rəmzidir? No, no and no. We just want to demonstrate how serious we are ----- Yox, yox və yox. Sadəcə biz nə qədər ciddi olduğumuzu və tələblərimizdən and we did not stop asking our demands ----- əl çəkmədiyimizi göstərmək istəyirik We will work to fulfill our demands ----- Biz bütün mümkün qeyri-zoraki üsulları istifadə edərək using all possible non-violent methods. Just this. ----- tələblərimizi həyata keçirmək istəyitik. Sadəcə bu. Clinched fist - it is the symbol of our unity ----- Sıxılmış yumruq bizim birliyimiz işarəsidir in fact we have become the most persecuted political group in Serbia ----- Faktiki olaraq Serbiyanın ən çox izlənmiş siyasi qruplaşması olmuşuq The authorities have acknowledged it ----- Hakimiyyət bunu təsdiq edib ki, that OTPOR is a power! ----- OTPOR bir gücdür! Police harassment has not discouraged them ----- Polis narahatçılığı onları ruhdan salmayıb Recent arrests have spurred and surged membership. ----- Axırıncı həbslər üzvlüyü artırıb və həvəsləndirib Today OTPOR exists in more than 70 cities of Serbia ----- Bugünlərdə OTPOR Serbiyanın 70dən çox şəhərində mövcuddur Boosting activists from all over Serbia, OTPOR ----- Serbiyanın hər bir tərəfindən fəallara dəstək verən OTPOR declares itself a national movement. ----- özünü mili hərəkat elan edir We did everything like we are ----- Biz hər şeyi sanki kütləvi hərəkat a massive movement. ----- olaraq həyata keçirirdik We made a congress, like ----- Biz bütün Serbiyanı əhatə edəcək recovering whole Serbia. ----- konqres keçirtdik And then, after the congress ----- və konqresdən sonra we did cover the whole Serbia. ----- biz həqiqətən bütün Serbiyanı əhatə etdik We ----- Biz said, we are people's movement,although ----- baxmayaraq ki, sadəcə tələbə toplusu idik we were just a bunch of students ----- özümüzü xalq hərəkatı adlandırdıq But after that we became people's movement ----- Ancaq ondan sonra biz xalq hərəkatı olduq and everyone came to us. ----- və hər kəs bizə qoşuldu OTPOR's recruiting strategy relies on shock therapy, ----- OTPORun yetişdirmə strategiyası şok terapiyasına əsaslanır the clinched fist, stone trooper wardrobes ----- sıxılmış yumruq və qırıcı pilot geyimi and black leather are intentionally sinister----- və qara dəri qəsdən təhdidkardır it is all part of the message.----- bütün bunlar mesajın bir hissəsidir I'm a bully, I'm a punk, ----- Mən zorba adamam, pankam walking at nights across the country with full of death notices----- Gecələri ölüm qeydləri ilə dolu olan ölkədə I'm breaking the public peace with posters that scream:----- ictimai asayişi "Mübarizə, çünki mən Serbiyanı sevirəm !" deyə Resistance, because I love Serbia!----- çığıran afişlərlə pozaraq gəzirəm I am addictive of freedom----- Mən azadlıq aludəçisiyəm and every passing day I need it more!----- və hər ötən gün mən bunu daha çox istəyirəm They had tremendous enthusiasm----- onlarda çox böyük həvəs var idi the keenness of these kids to do something ----- və nəsə etmək üçün olan maraq was extraordinary. ----- qeyri adi idi There were others in official positions ----- Rəsmi vəzifələrdə elələri vardi ki, who raised my brows about that.----- bu barədə məni təəccübləndirirdi I mean they really wanted to be supporting ----- Demək istəyirən ki, onlar simvollari sıxılmış yumruq olan student protestors, ----- həqiqətən dəstək verən whose symbol was the clinched fist, ----- tələbə etirazçıları idilər. I mean that goes a little far for the US government. ----- Bu bir az ABŞ hökuməti üçün ağını çıxartmış olur To the credit of ----- OTPORun başında olanların those who were in charge ----- fikirlərinə gəldikdə isə, they were eventually convinced that ----- onlar əmin idilər ki, that was a good idea ----- o yaxşı bir fikirdir və and if you talked to the OTPOR ----- əgər OTPOR ilə danışsanız, you would see that they were not crazy kids, ----- görərsiniz ki, onlar sadəcə dəli gənclər deyillər these were the people who wanted to be free. ----- onlar azad olmaq istəyən kəslərdir Gentlemen, be wise because the jokes have ended in Serbia ----- Cənablar, düşüncəli olun, çünki Serbiyada zarafatlar qurtardı Stop the violence. ----- Şiddəti dayandırın! Stop the prosecution ----- İttihamlamaları dayandırın! Stop the repressions. ----- Repressiyaları dayandırın! Stop the governmental terror. ----- Hökumət terrorunu dayandırın! Now, OTPOR has a Belgrade office, ----- Artıq OTPORun gənclərin valideynləri tərəfindən kirayə götürülmüş a three-room apartment lent by activists' parents. ----- Belqradda 3-otaqlı ofisi var OTPOR is one of a dozen Serbian opposition groups ----- OTPOR internet və kommunikasiya,çapetmə və afiş, which receives money from the US and European countries----- telefon və ksero kopiya xərclərini to pay for their copiers, telephones, ------- ödəmək üçün, ABŞ və postage and printing, -------- Avropa ölkələrindən maddi dəstək alan computers and internet service. ----- bir neçə təşkilatdan bir dənəsidir. OTPOR established a website even before they had an office ----- OTPORun ofisi olmadan öncə onlar veb səhifəsi yaratmışdılar Their demands and principles are posted in ----- Onların tələb və prinsipləri həm Serb both Serbian and English.----- həm də ingilis dilində yerləşdirilib The non-violent removal of Milosevic, free elections, democracy. OTPOR's agenda is home grown, but it is no secret that US and European funding is helping them to spread the message. In late winter OTPOR's foreign financing makes it vulnerable But when Milosevic says OTPOR is an American Puppet, they know they are becoming effective. The people in these countries don't always like it that openly That's understandable, too. But there is a big difference between that and cover program These were not cover programs they were over programs and they were aimed not at the overthrow Milosevic but at building up the elements of a democratic society OTPOR's foreign support is more than money The International Republican Institute in Washington recommends books on non-violent strategy by the American scholar Gene Sharp. And arranges for one of Sharp's colleagues retired army officer to give them a weekend seminar. And I explained it, it is a formal warfare. You have gotta think that in terms of war and if you decide to accept non-violent struggle Then the same principles of war: you mention the objective, you mention mass you gotta be able to get your forces together at the decisive point, and the initiative. You are never gonna win by being on the defensive you have got to take the offense, whether it is a military struggle or non-armed struggle. So, the overlap of the principles of war are the same There we were faced with essential things we were already applying here. But we just didn't know that somebody has written a book about that. So, it was an amazing experience having this book in the hands, seeing that systematically written on one place which we developed by our experiences, looking towards Gandhi's movement and so on, and so on. Colonel Helvey's main lesson is now disseminating: Eliminate the authority of the ruler We assume that any non-democratic regime is as follows: a small group of people is at power. they control all government ministries, as well as mechanisms of suppression: the judiciary, the mass media. in the theory such regime should be a monolithic. People think that the monolith should be beheaded. This is a revolution. We say: No, OTPOR wants democracy but not at the cost of beheading. Serbia should establish their leader through elections The civilization of Serbs will show that. Elections are still at least the Euro way In the meantime, OTPOR builds its network, using other weapons to undermine Milosevic Recruiting and training hundreds of gracious activists OTPOR has no national leader or central committee. Belgrade sends supplies but local OTPOR activists run their own affairs. It is a conscious strategy to create so many layers of leadership that it will be impossible to arrest them all. OTPOR relies on local kids well known in their own neighborhoods as the best way to mobilize the discontent which is strongest in the provinces. Yumruq və çağırışlara çox yerdə rast gəlmək olar